Ως γονέας, ίσως, εύχεστε να μπορούσατε να προστατεύσετε τα παιδιά σας από κάθε απογοήτευση, ήττα ή τρομακτική πρόκληση. Αυτό, όμως, γνωρίζετε ότι δεν είναι εφικτό. Η λύση είναι να διδάξετε στα παιδιά σας να είναι ανθεκτικά. Ανθεκτικότητα σημαίνει θάρρος, τόλμη, δυναμισμό. Όταν αντιμετωπίζω ένα δύσκολο πρόβλημα, προσπαθώ να το λύσω αντί να τα παρατήσω. Όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα, παίρνω τον χρόνο μου και ανακάμπτω. Όταν κάνω λάθη, μαθαίνω από αυτά. Η ψυχική ανθεκτικότητα μας κάνει αισιόδοξους και δυνατούς. Έτσι, ενώ δεν μπορείτε να προστατεύσετε τα παιδιά σας από τις δυσκολίες της ζωής, μπορείτε να παρέχετε τα εργαλεία που θα χρειαστούν για να τα πορευτούν με επιτυχία.
Συμβουλές που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν είναι οι εξής:
1. Να είστε πρότυπο
Σύμφωνα με το Κέντρο για το Αναπτυσσόμενο Παιδί στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο «πιο κοινός παράγοντας» για τα παιδιά που αναπτύσσουν ανθεκτικότητα είναι τουλάχιστον μία σταθερή, αφοσιωμένη σχέση με ένα υποστηρικτικό πρότυπο ενηλίκων.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα παιδιά μεγαλώνουν μιμούμενα τους σημαντικούς άλλους της ζωής τους. Κι εσείς είστε το πρώτο και βασικό τους πρότυπο. Έτσι, αξίζει να είστε ήρεμοι και συνεπείς. Να παραδεχτείτε τα λάθη σας και κάποιες φορές να συζητήσετε στο παιδί σας για το τι μάθατε ή πώς μπορείτε να τα πάτε καλύτερα την επόμενη φορά. Το παιδί σας θα μάθει ότι τα λάθη δεν είναι αποτυχία, αλλά αντίθετα είναι μια ευκαιρία να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί.
2. Αφήστε τα παιδιά να κάνουν λάθη
Όσο άβολο κι αν είναι να αφήνουμε τα παιδιά μας να κάνουν λάθη, αυτός είναι ένας τρόπος με τον οποίο τα παιδιά αναπτύσσουν ανθεκτικότητα. Ο Lyons εξηγεί ότι αν τα παιδιά δεν κάνουν ποτέ λάθη, δεν θα μάθουν ποτέ πώς να διορθώνουν τα λάθη τους ή να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις στο μέλλον.
Η αποτυχία διδάσκει την επιμονή και την επίλυση προβλημάτων. Κάνει τα παιδιά να σκεφτούν τις ενέργειές τους και πώς να αποφύγουν την επανάληψη αυτών των λαθών στο μέλλον.
3. Επαινέστε τα παιδιά με τον σωστό τρόπο
Η ερευνήτρια Δρ Carol Dweck διαπίστωσε ότι ο τρόπος που επαινούμε τα παιδιά μας μπορεί να επηρεάσει τη νοοτροπία τους και την τάση τους να αναλάβουν προκλήσεις και να επιμείνουν. Όταν δίνουμε στα παιδιά μας επαίνους όπως, «Είσαι τόσο έξυπνος», αναπτύσσουν μια σταθερή νοοτροπία.
Με μια σταθερή νοοτροπία, τα παιδιά πιστεύουν ότι ιδιότητες όπως η νοημοσύνη είναι προσωπικά χαρακτηριστικά που δεν αλλάζουν ή αναπτύσσονται. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αποφύγουν προκλήσεις που θα δοκιμάσουν τις ικανότητές τους. Αντί να δίνετε “έπαινο στο άτομο” όπως, «Είσαι τόσο έξυπνος» ή «Είσαι τόσο δημιουργικός», προσπαθήστε να δώσετε “έπαινο διαδικασίας”. Επικεντρωθείτε στην προσπάθεια του παιδιού σας, όπως στο «Μπορώ να πω ότι έχεις δουλέψει πολύ σκληρά» ή «Φαίνεται πως κατέβαλες μεγάλη προσπάθεια» . Το να επαινείτε το παιδί σας με αυτόν τον τρόπο μπορεί να το βοηθήσει να αναπτύξει μια νοοτροπία ανάπτυξης, πιστεύοντας ότι οι ικανότητές του θα αναπτυχθούν μέσα από σκληρή δουλειά και προκλήσεις. Όταν ένα παιδί με νοοτροπία ανάπτυξης κάνει λάθος, το παιδί επικεντρώνεται στο πώς να βελτιωθεί την επόμενη φορά. Όταν ένα παιδί με σταθερή νοοτροπία κάνει ένα λάθος, είναι πιο πιθανό να πιστέψει ότι η αποτυχία είναι αποτέλεσμα προσωπικών χαρακτηριστικών, όπως «δεν μπορώ να καταλάβω» ή «απλά δεν είμαι καλός στα μαθηματικά.
4. Διδάξτε στα παιδιά να διαχειρίζονται τα συναισθήματα
Ο ερευνητής John Gottman λέει ότι η συναισθηματική καθοδήγηση είναι το κλειδί για την ανατροφή ανθεκτικών και ευτυχισμένων παιδιών και περιγράφει τρία βήματα προς τη συναισθηματική καθοδήγηση. Το πρώτο βήμα είναι να διδάξουμε στα παιδιά μας ότι ΟΛΑ τα συναισθήματα είναι εντάξει. Τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να είναι ευκαιρίες για τον εαυτό μας, να αναπτυχθούμε και να μάθουμε πώς να τα αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά. Το δεύτερο βήμα είναι η αντιμετώπιση της κακής συμπεριφοράς με όρια. Εξηγήστε στο παιδί οτι δεν είναι πρόβλημα το συναίσθημα αλλά η συμπεριφορά. Τέλος, λύνετε προβλήματα. Βοηθήστε το παιδί σας να σκεφτεί τρόπους για να διορθώσει το πρόβλημα ή να αποτρέψει την επανάληψή του στο μέλλον.
Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα με υγιή τρόπο, θα μάθουν επίσης να είναι πιο ανθεκτικά. Θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τις απογοητεύσεις της ζωής με συναισθηματική ωριμότητα αντί για ξεσπάσματα, καταρρεύσεις και εγκατάλειψη.
Συνοψίζοντας:
· Ξεκινήστε με το να είστε ένα παράδειγμα ανθεκτικότητας για το παιδί σας και να το περιβάλλετε με άλλους ενήλικες που αισθάνεστε ότι είναι θετικά πρότυπα.
· Επαινέστε την προσπάθεια και τη βελτίωση, ώστε το παιδί σας να μάθει να αγκαλιάζει, αντί να αποφεύγει, τις προκλήσεις.
· Προωθήστε την ανεξαρτησία στο παιδί σας όταν πρόκειται να κάνει λάθη και να λύσει προβλήματα.
· Διδάξτε στο παιδί σας ότι είναι εντάξει να νιώθει ακόμα και τα χειρότερα συναισθήματα. Σημασία έχει να τα διαχειρίζεται σωστά τόσο για το ίδιο όσο και για τους γύρω του.
Δεν μπορούμε - και δεν πρέπει - να κρατήσουμε τα παιδιά μας σε μια φούσκα, αλλά μπορούμε να τους διδάξουμε το εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο της ανθεκτικότητας.
editor: Ειρήνη Καλοτεράκη
Comments