Η Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ) είναι μια ιδιαίτερα διαδεδομένη και εμπειρικά τεκμηριωμένη μορφή ψυχοθεραπείας, η οποία βρίσκει εφαρμογή σε ένα πλήθος προβλημάτων και ψυχικών διαταραχών. Πρόκειται για μια βραχείας διάρκειας ψυχοθεραπευτική μέθοδο, η οποία χαρακτηρίζεται από την εστίαση στο παρόν και την επίλυση των προβλημάτων που απασχολούν τον θεραπευόμενο την περίοδο που ζητάει βοήθεια.
Η ΓΣΘ βασίζεται στην αρχή πως ο τρόπος που το άτομο αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τις καταστάσεις που βιώνει επηρεάζει τόσο τα συναισθήματα όσο και την συμπεριφορά του. Κατά την ΓΣΘ οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι σωματικές εκφάνσεις και η συμπεριφορά μας δημιουργούν μεταξύ τους συνδέσεις. Οι αρνητικές σκέψεις και τα δύσφορα συναισθήματα μπορούν να εγκλωβίσουν το άτομο σε εσωτερικές συγκρούσεις και φαύλους κύκλους.
“ Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.”
[Δεν είναι τα πράγματα που ταράζουν τους ανθρώπους αλλά οι δοξασίες των ανθρώπων για τα πράγματα]
(Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ , Στωικός φιλόσοφος)
Η ΓΣΘ στοχεύει στο να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που το δυσκολεύουν στο εδώ και τώρα, να κατανοήσει γιατί συμβαίνουν και πως πυροδοτούνται από τις εκάστοτε συνθήκες και μακροπρόθεσμα να μπορεί να γίνει «θεραπευτής» του εαυτού του. Το άτομο μέσα από την ψυχοθεραπεία μαθαίνει πως μπορεί να μεταβάλλει τον τρόπο σκέψης και τα αρνητικά μοτίβα συμπεριφοράς του έτσι ώστε να είναι πιο λειτουργικό στην καθημερινότητά του και να αισθάνεται καλύτερα.
Ποια είναι η συχνότητα και σε ποιους απευθύνεται η Γνωσιακή - Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ)
Η Θεραπεία λαμβάνει χώρα σε προκαθορισμένες συνεδρίες διάρκειας 50λεπτών, συνήθως σε εβδομαδιαία βάση. Η 1η συνάντηση μπορεί να διαρκέσει λίγο περισσότερο λόγω χορήγησης αρχικών ψυχομετρικών εργαλείων και διερεύνησης του αιτήματος εις βάθος. Εκτός από την ατομική θεραπεία, προσφέρονται και ομαδικά προγράμματα, περισσότερες πληροφορίες για τα οποία θα βρείτε εδώ..
Η ΓΣΘ αποτελεί θεραπεία επιλογής για μεγάλο εύρος ψυχολογικών δυσκολιών όπως:
Άγχος (κρίσεις πανικού, αγοραφοβία, φόβος έκθεσης σε κοινό, φοβίες, γενικευμένη αγχώδης διαταραχή κλπ)
Διαταραχές Διάθεσης (Κατάθλιψη, Διπολική Διαταραχή)
Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
Διαταραχές Προσωπικότητας
Διατροφικές Διαταραχές
Προβλήματα Ύπνου
Διαχείριση Θυμού
Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD)
***Για επείγουσες καταστάσεις (όπως αυτοκτονικές σκέψεις) καλέστε την 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – Κλίμακα στο τηλέφωνο 1018 ή απευθυνθείτε στο Ψυχιατρικό Τμήμα του Εφημερεύοντος Νοσοκομείου της περιοχής σας, καλώντας το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας στο τηλέφωνο 166.
Βασικές Αρχές στην Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ)
Γνωσιακή Αρχή
Οι συναισθηματικές αντιδράσεις και η συμπεριφορά μας επηρεάζονται από τις γνωσίες μας (δηλαδή τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις και τις ερμηνείες για τον εαυτό, τις εξωτερικές καταστάσεις αλλά και τα γεγονότα ζωής.) Ωστόσο, στην καθημερινή ζωή όταν τα πράγματα δυσκολεύουν είναι συχνά δύσκολο να εντοπίσουμε τις σκέψεις που επικρατούν στο μυαλό μας εκείνη την στιγμή και αποδίδουμε τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις αποκλειστικά στα ίδια τα γεγονότα. Αν όμως μία κατάσταση προκαλούσε αυτόματα ένα συναίσθημα με έναν τόσο άμεσο τρόπο, τότε θα αναμέναμε το ίδιο γεγονός να οδηγεί στο ίδιο συναίσθημα σε οποιονδήποτε βίωνε το ίδιο γεγονός. Οι άνθρωποι όμως αντιδρούν διαφορετικά σε παρόμοια γεγονότα. Έτσι λοιπόν δεν είναι μόνο το συγκεκριμένο γεγονός που καθορίζει το συναίσθημα, αλλά υπάρχει και κάτι άλλο… οι Γνωσίες. Οι ερμηνείες των γεγονότων είναι κρίσιμες και όχι τα ίδια τα γεγονότα.
Συμπεριφοριστική Αρχή.
Η συμπεριφορά είναι πολύ σημαντική τόσο για την διατήρηση όσο και για την αλλαγή της ψυχολογικής κατάστασης, καθώς η αλλαγή αυτού που κάνουμε συχνά αποτελεί έναν ισχυρό τρόπο αλλαγής τόσο των σκέψεων όσο και των συναισθημάτων.
Αρχή του συνεχούς
Οι ψυχολογικές δυσκολίες απορρέουν από υπερβολικές και ακραίες εκδοχές των φυσιολογικών διαδικασιών και όχι από παθολογικές καταστάσεις. Βρίσκονται δηλαδή στο τέλος ενός συνεχούς, και όχι σε μια τελείως διαφορετική διάσταση. Είναι υπερβολικές εκδοχές φυσιολογικών διαδικασιών
Αρχή Εδώ & Τώρα
Η θεραπεία δηλαδή εστιάζεται κατά βάση στο τι συμβαίνει στο παρόν και τις διαδικασίες που διατηρούν τις δυσκολίες στο τώρα. Σημασία βέβαια δίνεται και στους λόγους που οδήγησαν στην γένεση του προβλήματος καθώς από εκεί μπορεί να εξηγηθεί γιατί διατηρείται και στο σήμερα.
Η Συνεργατική Εμπειρική Αρχή.
Στην θεραπεία επικρατεί ένα κλίμα συνεργασίας του θεραπευτή με τον θεραπευόμενου. Παίρνουν μαζί αποφάσεις για την πορεία και την εξέλιξή της καθώς και για τις ασκήσεις για το σπίτι, οι οποίες αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας. Αυτό συμβαίνει τόσο χάρη στην δουλειά που γίνεται ανάμεσα στις συνεδρίες όσο και στα εμπειρικά δεδομένα μου συλλέγονται από αυτές τις ασκήσεις. Τα δεδομένα των ασκήσεων είναι μετρήσιμα και έτσι μπορούν να αποτελέσουν ένα μέτρο σύγκρισης και μέτρησης της αλλαγής με την πάροδο του χρόνου.
Editor: Ευσταθιάδη Σοφία. Ψυχολόγος, Msc, Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια
Comments