Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουμε άγχος όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα υγείας. Η ασθένεια του κορωνοϊού (covid-19), η έξαρση των ιώσεων κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες και η έντονη ενασχόληση των ΜΜΕ με αυτά, έχει φέρει ως αποτέλεσμα την εντονότερη επαγρύπνηση μας γύρω από τις ασθένειες.
Αυτή η ανησυχία για την υγεία μπορεί να καταλήγει να γίνεται στον υπέρτατο βαθμό και κάποιοι άνθρωποι να επηρεάζονται σοβαρά και στους υπόλοιπους σημαντικούς τομείς της ζωής τους. Ειδικότερα, το άγχος υγείας μπορεί να εκδηλωθεί μέσω της εμμονικής ενασχόλησης με ένα υπαρκτό πρόβλημα υγείας, το οποίο ωστόσο δεν είναι σοβαρό. Μπορεί να δίνεται μεγάλη έμφαση σε σωματικά συμπτώματα που μοιάζουν με την συμπτωματολογία παθήσεων, όπως πόνος στο στήθος, πονοκέφαλος κ.ά., τα οποία δεν αιτιολογούνται παθολογικά. Συνήθως πρόκειται για σωματικές ενοχλήσεις και συμπτώματα που οι περισσότεροι άνθρωποι θα αγνοούσαν, αλλά κάποιοι άνθρωποι τα εκλαμβάνουν ως αποδείξεις πολύ σοβαρών και ανίατων ασθενειών. Παρόλα αυτά, λόγω άγχους είναι σε μία συνεχή επαγρύπνηση για την ανίχνευση σωματικών συμπτωμάτων, τα οποία και παρερμηνεύει συστηματικά ως επικίνδυνα και απειλητικά για την υγεία του.
Ακόμη, παρατηρείται μία διαρκής ανησυχία για την κατάσταση της υγείας στο μέλλον (δηλαδή κάποιος φοβάται και διερευνά συνεχώς αν νοσεί ή αν πρόκειται να νοσήσει από κάποια σοβαρή αρρώστια). Επομένως, σε επίπεδο συμπεριφοράς μπορεί να αξιολογήσει τα συμπτώματα και να καταλήξει σε κάποια διάγνωση βάσει πληροφοριών που υπάρχουν διαθέσιμες στο διαδίκτυο. Έπειτα, κάνει επαναλαμβανόμενους ιατρικούς ελέγχους ή να παραβρίσκεται στα επείγοντα των νοσοκομείων, όταν νιώθει κάποιο σωματικό σύμπτωμα που δεν θεωρεί ‘φυσιολογικό’ (πχ ταχυπαλμίες). Ο καθησυχασμός από τους γιατρούς δρα αγχολυτικά βραχυπρόθεσμα, γιατί η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων προκαλεί αμφιβολία και τελικά πυροδοτεί ακόμη μεγαλύτερο άγχος και φόβο για την πιθανότητα ιατρικού λάθους. Ως εκ τούτου, καταλήγει να απευθύνεται σε περισσότερους γιατρούς. Επίσης, λόγω του επίμονου άγχους, παρατηρείται, κατά διαστήματα, μία αλλαγή εστίασης στο αίτιο του προβλήματος που προκαλεί τα συμπτώματα, γεγονός που το οδηγεί σε γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων. Έτσι, μία ζαλάδα που αρχικά αποδόθηκε σε όγκο εγκεφάλου, ερμηνεύεται εκ νέου ως σύμπτωμα σκλήρυνσης κατά πλάκας, κ.ο.κ. Από την άλλη, υπάρχει η πιθανότητα το άτομο να αποφεύγει εντελώς τις ιατρικές εξετάσεις.
Παράλληλα, το άτομο στρέφεται στο φιλικό και κοινωνικό περιβάλλον του για να τον καθησυχάσει και να βιώσει πρόσκαιρα ανακούφιση από αυτές τις αγχογόνες σκέψεις. Ωστόσο, όπως στην περίπτωση των ιατρικών ελέγχων, η ανακούφιση διαρκεί λίγο, ή τελικά μπορεί το άτομο να την αμφισβητήσει και έτσι να χρειάζεται ολοένα και μεγαλύτερη ή συχνότερη διαβεβαίωση από φίλους και συγγενείς ότι όλα είναι καλά και δεν πρόκειται να πάθει κακό. Λόγω αυτής της κατάστασης επηρεάζονται αρνητικά όλοι οι σημαντικοί τομείς της ζωής (οικογενειακή και κοινωνική ζωή, διαπροσωπικές σχέσεις, εργασία). Το άτομο βιώνει έντονη δυσφορία, δεν μπορεί να ηρεμήσει, να απολαύσει την καθημερινότητά του και να χαρεί τη ζωή του. Μάλιστα, ενδέχεται να νιώθει ντροπή γι’ αυτό που του συμβαίνει και για την εικόνα που δίνει, ως «κατά φαντασίαν ασθενής» και να απομονωθεί κοινωνικά.
Editor: Καλδή Μικαέλα, Ψυχολόγος,
Msc, Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια
Comments